KURIKULUM BERSEPADU DINI

1. PENDAHULUAN

KBD merupakan kurikulum baru yang dibina secara bersama oleh KPM, LEPAI dan

Jabatan/ Yayasan Agama berdasarkan kurikulum agama-arab yang dikenali sebagai

Kurikulum Dini/ Azhari yang dilaksanakan di sekolah-sekolah agama di Malaysia

termasuk Sekolah Agama Bantuan Kerajaan, Sekolah Agama Negeri dan Sekolah

Agama Rakyat. Setelah melihat pemintaan yang tinggi dan keperluan penyelarasan

bagi tujuan penambahbaikan terhadap kurikulum ini KPM dengan persetujuan Majlis

Raja-Raja dan majoriti Pihak Berkuasa Agama Negeri dan mengambil keputusan

untuk mengangkat kurikulum ini sebagai kurikulum kebangsaan. Justeru, satu

panduan yang jelas perlu diterbitkan bagi melancarkan pelaksanaanya di sekolah

perlu di, maka panduan ini dihasilkan. Buku ini secara umumnya mengandungi

dasar-dasar utama serta tatacara pelaksanaan kurikulum ini di sekolah untuk

rujukan di pihak KPM, JPN, PPD, LPS SABK dan sekolah sendiri.

2. PUNCA KUASA

Dalam melaksanakan kurikulum ini beberapa punca kuasa yang penting telah

diperolehi dari pihak-pihak yang berkaitan. Punca kuasa tersebut adalah seperti

berikut:

2.1.Jawatankuasa Kurikulum Agama, Lembaga Penasihat Pelajaran dan

Pendidikan Agama Islam (LEPAI), Jabatan Kemajuan Islam Malaysia

(JAKIM) telah menyelaraskan Kurikulum Dini bagi kegunaan SAN, SAR dan

SABK. Dalam mesyuarat pada 15 Jun 2012, Jawatankuasa ini telah

bersetuju terhadap cadangan KPM untuk menjadikan Kurikulum Dini dan

Kurikulum Tahfiz sebagai Kurikulum Kebangsaan dengan mengguna pakai

kurikulum yang telah diselaraskan sebagai asas Kurikulum Dini dan

Kurikulum Tahfiz Kebangsaan.

2.2.Jawatankuasa Kurikulum Pusat (JKP) KPM dalam mesyuarat Bil. 3/2012

pada 25 Jun 2012 telah bersetuju terhadap cadangan menjadikan Kurikulum

Dini dan Kurikulum Tahfiz sebagai Kurikulum Kebangsaan.

2.3.Mesyuarat Jawatankuasa Perancangan Pendidikan KPM Kali Ke-200 yang

dipengerusikan oleh YAB Menteri Pelajaran pada 26 Julai 2012 juga

bersetuju dengan cadangan menjadikan Kurikulum Dini dan Kurikulum Tahfiz

sebagai Kurikulum Kebangsaan.

2.4.Mesyuarat Majlis Kebangsaan bagi Hal Ehwal Islam Ugama Islam Malaysia

(MKI) Kali Ke-54 yang dipengerusikan oleh Yang Amat Berhormat Perdana

Menteri, Dato’ Sri Mohd Najib bin Tun Abd Razak pada 03 Disember 2012

telah bersetuju supaya Kurikulum Dini dan Kurikulum Tahfiz digunakan

sebagai Kurikulum Kebangsaan di sekolah agama yang telah mendaftar

sebagai SABK. Kurikulum tersebut dinamakan sebagai Kurikulum Bersepadu

Dini (KBD) dan Kurikulum Bersepadu Tahfiz (KBT).

2.5.Mesyuarat Majlis Raja-Raja Kali Ke-231 yang bersidang pada 27 Februari

2013 telah bersetuju mengambil maklum dan memperkenankan cadangan ini

setelah dibentangkan oleh pihak LEPAI dengan kerjasama KPM.

2.6.Surat persetujuan telah diterima daripada Pihak Berkuasa Negeri yang akan

melaksanakan KBD dan KBT di SABK masing-masing. Dengan persetujuan

ini, pelaksanaan KBD dan KBT di SABK adalah selari dengan MoU

pendaftaran SABK yang menyatakan bahawa pelaksanaan Kurikulum Azhari

di sekolah-sekolah agama hendaklah diurus oleh kerajaan negeri

sehinggalah kurikulum-kurikulum tersebut diselaraskan dan dijadikan

sebahagian daripada kurikulum kebangsaan.

3. LATAR BELAKANG

Program Pendaftaran SAR dan SAN sebagai SABK merupakan satu program yang

telah membuka mata banyak pihak tentang kurikulum Dini/ Azhari di sekolah agama.

Program yang tercetus daripada Laporan JK Tan Sri Murad dan dipersetujui oleh

YAB Perdana Menteri ketika itu telah membawa masuk sekolah-sekolah agama

rakyat dan negeri yang menggunakan dwi-kurikulum ke arus perdana. Pelaksanaan

dwi-kurikulum di SABK setelah berlakunya pendaftaran menunjukkan bahawa

terdapat ruang-ruang yang masih boleh ditambahbaik bagi menjamin

kecemerlangan murid dalam kedua-dua bidang iaitu akademik dan agama.

Resolusi Seminar Pemantapan Kurikulum SABK peringkat Kebangsaan 2008 Port

Dickson telah menyatakan bahawa Kurikulum Dini/ Azhari perlu diselaraskan dan

diangkan menjadi kurikulum kebangsaan.

Persidangan Ketua-ketua/ Majlis Agama Islam Negeri Seluruh Malaysia kali ke-86,

pada 25-27 Mei 2011 di Kangar Perlis telah bersetuju dengan cadangan Kurikulum

Dini di selaras dan diangkat menjadi kurikulum kebangsaan.

Pihak LEPAI dan JAKIM telah mengetuai usaha-usaha penyelarasan kurikulum Dini

Azhari yang dilaksanakan di negeri-negeri. Usaha-usaha tersebut kemudiannya di

selaraskan dengan KPM dalam kerangka memartabat dan mengangkat kurikulum

Dini sebagai kurikulum Kebangsaan sehinggalah KBD dan KBT yang berasaskan

Kurikulum Dini/ Azhari akhirnya diperkenalkan.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia, Gelombang 1 dalam perkara

“Mengukuhkan laluan pendidikan agama” telah menyatakan bahawa “ ..kementerian

beriltizam menyediakan pendidikan agama berkualiti tinggi bagi melengkapkan

murid dengan ilmu pengetahuan dan kemahiran yang relevan untuk berjaya dalam

pasaran kerja berasaskan nilai dan tasawur Islam yang kukuh. Kementerian akan

memperkukuhkan pelaksanaan kurikulum kebangsaan di sekolah agama dengan

mengangkat kurikulum Dini dan Tahfiz sebagai kurikulum kebangsaan serta

menerapkan unsur-unsur agama ke dalam kurikulum kebangsaan”.

Oleh itu KPM mengeluarkan Dokumen Standard Kurikulum bagi KBD sebagai

rujukan untuk pelaksanaannya.

4. KEPENTINGAN KURIKULUM BERSEPADU DINI

KBD diwujudkan bagi memenuhi hasrat Falsafah Pendidikan Kebangsaan, Falsafah

Pendidikan Islam dan bagi merealisasikan hasrat PPPM.

4.1. Aspirasi Sistem

Melalui pelaksanaan KBD negara dapat menawarkan kepada

warganegara yang memerlukan pendidikan aliran agama kepada anakanak

mereka dan seterusnya mengukuhkan pendidikan agama di dalam

aliran perdana.Ini akan memberikan lebih peluang kepada murid di dalam

menentukan laluan kerjaya mereka.

KBD yang menggunakan bahasa Arab sebagai bahasa pengantar akan

mempertingkatkan kualiti komunikasi dan berbahasa serta mampu

merujuk asas-asas ilmu pengetahuan dalam kitab-kitab muktabar.

Kesatuan dalam menghayati manhaj ahli sunnah wal jamaah dan menjadi

norma rujukan contoh, model sahsiah yang unggul

Murid yang dilahirkan berpotensi memenuhi keperluan modal insan yang

mampu menyumbang dalam kemajuan ekonomi negara dalam pelbagai

sektor.

4.2. Kepentingan KBD kepada Murid

KBD berperanan mempertingkat keupayaan murid berasaskan aspirasi

murid dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) iaitu

memastikan murid-murid menguasai pengetahuan, Kemahiran berfikir,

kemahiran memimpin, kemahiran dwibahasa, etika dan kerohanian, dan

identiti nasional.

Aspek pengetahuan kurikulum ini akan mengembangkan potensi dan

keupayaan murid dalam ilmu agama dan bahasa Arab. Kurikulum ini juga

dapat mengembangkan Kemahiran berfikir murid melalui pelbagai kaedah,

pendekatan dan teknik pembelajaran dan pengajaran dengan menerapkan

elemen Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT).

Dalam konteks Kemahiran memimpin, pendidikan dini akan mendokong

dan memperkukuh empat (4) dimensi kepimpinan iaitu kemahiran

entrepeneurship, berdaya tahan, kecerdasan emosi dan kemahiran

komunikasi yang berkesan berasaskan pemahaman dan penghayatan

dalil-dalil naqli serta penyantunan kepada sub ilmu dalam pendidikan

shariah, usuluddin dan bahasa Arab.

Kurikulum ini yang menjadikan bahasa Arab sebagai bahasa pengantar

mampu memberi kelebihan dan nilai tambah kepada murid dalam

penguasaan bahasa selain Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris

(Kemahiran dwibahasa).

Murid-murid yang mengikuti kurikulum dini berupaya memperkukuh etika

dan kerohanian bagi mendepani cabaran masa hadapan. Mereka

diharapkan dapat menyelesaikan konflik secara harmoni, bijak membuat

pertimbangan, berpegang kepada prinsip dalam situasi kritikal serta dapat

membuat keputusan yang betul dan tepat berdasarkan prinsip Islam

sebenar.

Kurikulum dini ini akan mengukuh prinsip Islam sebagai agama

persekutuan di samping prinsip pertama rukun negara iaitu Kepercayaan

Kepada Tuhan. Kurikulum ini digubal berdasarkan manhaj ahli al-Sunnah

wa al-Jamaah dan pandangan muktabar Mazhab Shafie serta ketetapan

institusi pihak-pihak berkuasa agama Islam di Malaysia. (Identiti nasional)

Dengan KBD murid akan mengikuti setiap mata pelajaran dalam sistem

kurikulum yang selaras sehingga ke peringkat SPM.

Kurikulum dini di SABK akan memenuhi 6 ciri utama aspirasi murid dalam

PPPM dan berupaya bersaing diperingkat global.

4.3. Kepentingan KBD Kepada Guru

Guru dini ditawarkan skim yang sama seperti guru lain di bawah KPM

tertakluk kepada syarat-syarat perkhidmatan. Mereka akan menjalani

latihan perguruan dan memperoleh peluang pembangunan kerjaya yang

menarik berasaskan prestasi dan kompetensi.

4.4. Kepentingan KBD Kepada Sekolah

SABK yang melaksanakan KBD layak menerima bantuan per kapita mata

pelajaran seperti mata pelajaran kebangsaan yang lain. Di samping itu,

sekolah layak menerima Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT).

Prinsip ini di selaraskan dengan aspirasi sistem dalam PPPM yang

berkaitan dengan kemampuan akses, kualiti, ekuiti, perpaduan dan

kecekapan. Dengan itu semua SABK yang terlibat akan dapat

diperkukuhkan.

4.5. Kepentingan KBD Kepada Masyarakat, Bangsa dan Agama

Kurikulum dini digubal untuk menyediakan bakal ulama dan cendikiawan

Islam yang berkaliber dan bertaraf dunia. Untuk itu kurikulum ini berhasrat

melahirkan agamawan yang muthaqqaf ke arah mencapai keredhaan

Allah.

Kefahaman yang sahih dari kurikulum ini dapat menjadi asas kukuh

mempertahankan kesucian agama Islam dari ajaran sesat dan

menyeleweng supaya masyarakat dapat menghindar diri dari kumpulan

songsang yang sering muncul dalam masyarakat.

4.6. Kepentingan KBD Kepada Negara

Menyediakan Negara Malaysia sebagai hub pendidikan agama Islam

bertaraf dunia.

5. KONSEP KURIKULUM BERSEPADU DINI

Kurikulum Bersepadu Dini (KBD) adalah penggabungan Kurikulum Dini/ Azhari yang

telah diselaraskan dengan Kurikulum Kebangsaan sedia ada dalam arus perdana.

Mata pelajaran KBD menggunakan bahasa Arab sebagai bahasa pengantar.

6. MATLAMAT

Menyediakan murid-murid yang seimbang dan cemerlang melalui KBD berasaskan

naqli dan ‘aqli bagi menyediakan bakal ulama dan agamawan muthaqqaf.

7. OBJEKTIF

Antara objektif utama dalam pelaksanaan KBD adalah seperti berikut:

7.1. memantapkan proses pengajaran dan pembelajaran KBD dan KBT di

sekolah;

7.2. menyediakan kemudahan-kemudahan pendidikan kepada KBD dan KBT

dengan Kurikulum Kebangsaan;

7.3. menyelaraskan pengurusan KBD dan KBT antara KPM, LEPAI dan Pihak

Berkuasa Negeri,

7.4. membekalkan Guru Dini dan Guru Tahfiz yang terlatih dan setaraf dengan

guru-guru KPM dari segi perjawatan; dan

7.5. menggilap potensi dan keupayaan pelajar melalui kurikulum yang dapat

menyediakan individu yang seimbang dan berketrampilan dalam keduadua

bidang ilmu naqli dan ‘aqli.

8. STRUKTUR KURIKULUM BERSEPADU DINI

Pelaksanaan KBD mengekalkan mata pelajaran sedia ada dalam Kurikulum

Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) dengan sedikit perubahan dari segi

peruntukan waktu minimum seminggu dan penambahan mata pelajaran Dini

dalam kurikulum kebangsaan. Bagi mata pelajaran Pendidikan Seni Visual (PSV)

pelaksanaannya adalah secara berperingkat-peringkat mengikut kemampuan

pihak sekolah. Tempoh masa suatu waktu adalah empat puluh (40) minit.

8.1. Senarai Mata Pelajaran Dini

a) Usul al-Din

Mata pelajaran ini merangkumi bidang al-Tauhid, al-Tafsir, al-Hadis, al-

Sirah wa Tarikh al-Islam, al-Akhlak wa al-Tasawwuf.

b) Al-Syariah

Mata pelajaran ini merangkumi bidang al-Quran wa a-Hifz, Fiqh al-Ibadat,

Fiqh al-Munakahat, Fiqh-al-Muamalat, Fiqh-al-Jinayat.

c) Al-Lughah al-Arabiah al-Mu`asirah

Mata pelajaran ini merangkumi bidang al-Istima` wa al-Kalam, al-Qiraah,

al-Kitabah, al-Mutalaah wa al-Ta’bir, al-Nahu wa al-Sarf.

d) Manahij al-Ulum al- Islamiyah

Mata pelajaran ini merangkumi bidang al-Mantiq, Usul al-Fiqh.

e) Al-Adab wa al-Balaghah

Mata pelajaran ini merangkumi bidang al- Adab wa al-Nusus, al-

Balaghah.

8.2. Pakej mata pelajaran bersama agihan waktu minimum seminggu mata

pelajaran seperti di lampiran 1a dan 1b.

9. PELAKSANAAN KURIKULUM BERSEPADU DINI

9.1. Dasar Penetapan Sekolah

a) KBD hanya akan dilaksanakan di SABK yang telah dipersetujui

oleh Pihak Berkuasa Negeri.

b) Penetapan awal bagi aliran KBD atau KBT mengikut operasi sedia

ada sejajar dengan kurikulum semasa.

c) Sekolah boleh melaksanakan sama ada salah satu aliran KBD atau

KBT, atau kedua-dua sekali bergantung kepada perbincangan

bersama antara KPM dan LPS.

d) Pertukaran, pertambahan dan penutupan sebarang aliran adalah

berdasarkan permohonan dan kelulusan oleh pihak KPM.

e) Sekolah mestilah melaksanakan secara keseluruhan mata

pelajaran mengikut pakej-pakej yang telah ditetapkan.

9.2. Bahasa Pengantar bagi Mata Pelajaran

Bahasa Pengantar bagi Mata Pelajaran Dini dalam KBD ialah Bahasa

Arab manakala mata pelajaran KBSM adalah dalam bahasa Melayu

atau bahasa Inggeris.

9.3. Struktur Organisasi

Struktur organisasi pengurusan KBD terdiri daripada Guru Kanan Mata

Pelajaran (GKMP) Pendidikan Islam, ketua-ketua panitia mata

pelajaran dan guru-guru mata pelajaran. Carta organisasi pengurusan

KBD adalah seperti di lampiran 2.

9.4. Jadual Waktu Persekolahan

Jadual waktu persekolahan mesti memenuhi hak peruntukan waktu

minimum seminggu bagi setiap mata pelajaran. Tempoh masa bagi

satu waktu ada empat puluh (40) minit. Contoh jadual adalah seperti

lampiran 3a dan 3b.

9.5. Bantuan Geran Perkapita

Sekolah-sekolah yang melaksanakan KBD berhak menerima Geran

Perkapita Mata pelajaran mengikut kadar yang dicadangkan oleh KPM

dengan kelulusan daripada Kementerian Kewangan.

9.6. Pentaksiran

Pentaksiran bagi KBD dijalankan mengikut sistem Pentaksiran

Berasaskan Sekolah (PBS). PBS ini melibatkan empat elemen iaitu

Pentaksiran Sekolah (PS), Pentaksiran Pusat (PP), Pentaksiran Aktiviti

Jasmani, Sukan dan Kokurikulum (PAJSK) dan ujian psikometrik.

9.7. Pelaporan dan Pensijilan

Di peringkat menengah rendah, murid-murid akan menerima pelaporan

berikut :

a) Pelaporan pentaksiran sekolah

b) Pelaporan pentaksiran pusat melalui PT3

c) Pelaporan Pentaksiran aktiviti jasmani, sukan dan kokurikulum

d) Pelaporan psikometrik

Di peringkat menengah atas murid-murid akan menerima Sijil

Pelajaran Malaysia (SPM) yang menunjukkan gred bagi setiap mata

pelajaran KBD yang diduduki.

9.8. Guru

Keperluan guru untuk pelaksanaan KBD adalah Guru Dini. Guru Dini

bertanggungjawab menguruskan tiga mata pelajaran peringkat

menengah rendah iaitu al-Syariah, Usul al- Din dan Al-Lughah al-

Arabiah al-Muasirah.

a) Bekalan guru Dini adalah di bawah tanggungjawab KPM. Norma

guru adalah tertakluk kepada kelulusan Agensi Pusat.

b) Dasar waktu mengajar guru seminggu adalah 26 waktu.

c) Penetapan guru adalah berdasarkan satu guru bagi satu mata

pelajaran.

d) Bagi pelaksanaan tahun 2015 jika terdapat keadaan di mana Guru

Dini tidak dapat dibekalkan sepenuhnya kepada sekolah maka

pihak sekolah perlu menguruskan Guru Dini dengan norma sedia

ada. Guru-guru Dini boleh terdiri daripada:

i. Guru Dini/ Azhari LPS yang sedia ada di sekolah dengan

keizinan daripada pihak LPS.

ii. Guru Pendidikan Islam KPM sedia ada di sekolah yang

mempunyai kemahiran dalam mata pelajaran Dini dan

berkemampuan dalam mengendalikan PdP menggunakan

bahasa Arab.

iii. Guru Bahasa Arab KPM sedia ada di sekolah yang mempunyai

kemahiran dalam mata pelajaran Dini dan berkemampuan dalam

mengendalikan PdP menggunakan bahasa Arab.

9.9. Buku Teks

Murid-murid KBD akan dibekalkan buku teks oleh KPM berdasarkan

syarat-syarat Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT).

Di peringkat menengah rendah murid-murid akan dibekalkan pakej

buku teks yang merangkumi:

Bil Buku teks Buku aktiviti

1. Usul al-Din -

2. Al-Syariah -

3. Al-Lughah al-Arabiah al-Muasirah Al-lughah al-Arabiah al-Muasirah

Di peringkat menengah atas murid-murid akan dibekalkan pakej buku teks

yang merangkumi:

Bil Buku teks Buku aktiviti

1. Usul al-Din -

2. Al-Syariah -

3. Al-Lughah al-Arabiah al-Muasirah -

Murid-murid yang mengikuti aliran Dini Tulen akan menerima dua tambahan

buku teks seperti berikut:

Bil. Buku teks Buku aktiviti

1. Manahij al-Ulum al-Islamiyah -

2. Al-Adab wa al-Balaghah –

9.10. Pengambilan Murid

Pengambilan murid bagi sekolah-sekolah yang melaksanakan KBD

adalah berdasarkan prosedur pengambilan murid yang ditetapkan oleh

pihak LPS.

9.11. Kokurikulum

Aktiviti Kokurikulum dilaksanakan mengikut dasar pelaksanaan

kokurikulum sedia ada KPM. Dua persatuan akademik baharu

diwujudkan iaitu Persatuan Usul al-Din dan Persatuan al-Syariah

sebagai menggantikan Persatuan Pendidikan Islam di samping

meneruskan Persatuan Bahasa Arab.

9.12. Kelas Khas Kemahiran Membaca dan Menghafaz Al-Quran

Pelaksanaan KKQ diteruskan di SABK yang melaksanakan KBD

mengikut dasar pelaksanaan sedia ada.

10.PENUTUP

Kejayaan pelaksanaan KBD amat bergantung kepada pihak pelaksana di

sekolah. Komitmen yang tinggi dan usaha gigih ke arah menjayakan kurikulum

baru di bawah kerangka meningkatkan kualiti pendidikan Islam amat ditagih dari

semua pihak.